Atopik Dermatit (AD) genetik yatkınlığı olan bireylerde çevresel uyaranlara karşı deride oluşan kronik, inflamatuar bir deri hastalığıdır. Çocukluk çağında görülme sıklığı % 10-20 arasında değişmektedir. Atopik dermatit, derinin inflmasyonu (yangısı) anlamına da gelir ve  atopik egzama ya da allerjik egzama olarak da adlandırılır. Atopik kelimesi, hastaların önemli bir kısmında allerji öyküsü olması nedeniyle kullanılmaktadır. Atopik dermatitli hastalarda allerjik rinit ya da astım gibi diğer allerjik bir hastalık da bulunabilir. Ayrıca bu hastalarda, allerjik rinit veya astım ortaya çıkma riski normal populasyona göre daha yüksektir.A.Dermatit

Belirtiler

  • Yoğun kaşıntı

  • Tekrarlayan döküntü; deride kuru, düzensiz veya pullu alanlar

  • Bebeklerde ve küçük çocuklarda atopik dermatit genellikle yüzü,dirsekleri veya dizleri tutar ancak vücudun diğer alanlarına yayılabilir,

 

 

  • Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde, atopik dermatit genellikle elleri, boynu, dirseklerin iç yüzeyini, dizlerin arkasını ve ayak bileğini tutar.AtopikDermatit

  • Kronik olgularda deride kalınlaşma olabilir,
  • Kaşıntı hastalığın vazgeçilmez bir belirtisidir. Kaşıntı nedeni ile küçük çocuklarda uyku bozuklukları,daha büyük çocuklarda da okul ve iş kaybı görülebilmektedir.

Hastalık Nekadar Sürer ?

Atopik Dermatit ( Egzema ) genellikle kendiliğinden geçebilen bir hastalıktır. Kabaca 5 yaşından sonra devam etme sıklığı %10’ dan azdır. Yani bir bebek egzemalı olarak karşımıza geldiğinde bu şikayeti ilerleyen aylarda veya yıllarda büyük ihtimalle geçebileceğini söyleyebiliriz. Ancak unutmamalıdırki eğer 5 yaşında hala devam eden bir egzema var ise bunun devam etme olasılığı yüksektir.

Hastalık alevlenmelerle seyreder. Bu alevlenmeleri yapan nedenler,

 Atopik dermatit çevresel ve duygusal faktörlere derinin bağışıklık sisteminin gösterdiği aşırı bir reaksiyondur.
Çevresel faktörler

  • Kimyasal maddeler
  • Bazı gıdalar
  • Alerjen maddeler (ev tozu akarı, hayvan tüyü, halı vb.)
  • Deterjanlar
  • Duygusal faktörler
  • Stres vb.

Tetikleyen faktörlerle ilgili en önemli görev anne ve babalara düşmektedir. Çocuklarında lezyonları arttıran faktörleri gerekirse günlük tutarak tesbit etmeye çalışmalıdırlar. Gıdalar konusunda muhakkak alerji uzmanına danışmalırlar çünkü gereksiz yere yapılan diet çocuğun büyümesi ve gelişmesinde duraklamalara neden olacaktır.

Önlemler,

Atopik dermatitte alevlenmelerden korunmak için bazı önlemler alınabilir.

  • Cildin kuruluğunu önlemek için nemlendiriciler her gün kullanılmalıdır
  • Pamuklu ve yumuşak dokulu giysiler tercih edilmelidir
  • Banyo suyu sıcaklığı ılık olmalı ve yumuşak sabunlar veya sabun içermeyen temizleyiciler kullanılmalıdır
  • Banyodan çıktıktan sonra 3 dakika içinde nemlendirici uygulanmalıdır .
  • Aşırı ısı farklılıklarından kaçınılmalıdır,
  • Atopik dermatitin alevlenmesine neden olan faktörler biliniyorsa (hayvan tüyü, ev tozu akarı, belirli gıdalar gibi) bu faktörlerle temastan kaçınılmalıdır,

Kaşıntıyı Uyaran Faktörler,

  • Lokal irritasyon yapabilecek yünlü, kürklü ve sentetik kumaşlar (yumuşak pamuklu kumaşlar ve rahat kıyafetler) seçilmelidir,
  •  Aşırı sıcak ve nemden kaçınılmalı, terleme azaltılmalıdır,
  • Nötr pH’lı bir temizleyici ürün kullanılması önerilir,
  • Elbiseler ve yatak çarşafları yumuşak deterjanlarla (tercihan  sabun tozu) yıkanmalı ve çok iyi durulanmalı, yumuşatıcı kullanılmamalıdır,
  • Kaşınma ve çizik oluşumunu önlemek için, tırnaklar kısa kesilmeli, küçük bebeklerin ellerine başparmaklı eldiven veya çorap  geçirilmelidir. 
  • Özellikle küçük çocuklarda dermatitli bölgelerin örtülerek kapatılması  uygundur. Bebek soyulduğunda şiddetle kaşınmaya başladığı gözlenir
  • Güneş banyosu yararlı olabilir (Terlemeye dikkat).
  • Günlük banyo (Küvet şeklinde 20 dak.)

Hafif olgularda kısa ılık duşlar ve hemen banyo sonrasında nemlendiriciler,

  • Nemlendiriciler banyo sonrası deri ıslak iken sürüldüğünde daha etkilidirler.
  • Banyo sonrasında emilen suyu ciltte tutabilmek için hidrofobik kapatıcı bir madde (Örn vazelin) kullanılması yararlı olur.
  • Yüz ve boynun hidrasyonu, ıslak bir havluyu 15-20 dakika etkilenen bölge üzerine uygulamakla sağlanabilir.
  • Lezyonlu bölgelere uygulanan ıslak kompresler yararlı olabilir.

Tedavi,

Atopik Dermatit tedavisinde kullanılan çeşitli kremler mevcuttur. (Kortizonlu ve kortizon içermeyen krem ve merhemler) Bu ilaçların kullanımı mutlaka doktor kontrolünde yapılmalıdır.  Kortizonlu kremler yaklaşık 50 yıldan beri kullanıla gelmiş en önemli ilaçlardır. Güçlerine göre çok güçlü, güçlü, orta güçlü, zayıf güçlü olarak sınıflandırılabilirler. Kortizonlu kremleri mutlaka şikayetlerin çok yoğun olduğu dönemlerde ve kısa süreli kullanmalı ve bu dönemde güneş ışınlarının direk maruziyetinden uzak tutulmalıdır. Her yeni lezyon gördüğümüzde bu ilaçları kullanmamalı ancak çok şikayeti olduğunda kullanmamız gerektiğinin altının tekrar çizmek isterim. Kortizonlu kremler kullanırken aşağıdaki önerilere mutlaka dikkat etmeniz gerekir.   

  • Yüz ve cilt katlantısı (Koltuk altı, inguinal bölge) olan bölgelere en zayıf etkili topikal sterodiler kullanılmalıdır. 
  • Saçlı deri, antekübital, popliteal bölgeler, el ve ayak sırtı, bilekler gibi bölgelere daha güçlü preparatlar kullanılabilir. 
  • Likenifiye olmuş bölgelerde ise en güçlü steroidler kullanılmalıdır (kısa süre). 
  • Topikal steroidler, hastalığın aktif dönemlerinde günde iki kez kullanılmalıdır. 
  • Daha sık kullanım ciddi yan etkilere neden olabilir. 

Kortizonlu ilaç dışında kullanılabilecek ilaçlar nelerdir ?

Hafif lezyonlarda son yıllarda kortizonlu ilaçlara alternatif olarak Elidel adlı kortizon içermeyen kremler önerilmiştir. Bu ilaç 2 yaşından büyük çocuklarda günde 2 kez uzun süreli olarak uygulanabilmektedir.